انواع اتصال در لوله ها چگونه است ؟ 5 اتصال در لوله های پلی اتیلن

اتصال در لوله چیست ؟

اتصال در لوله به فرآیند متصل کردن دو یا چند لوله برای ایجاد یک سیستم لوله‌کشی اشاره دارد. این اتصال‌ها می‌توانند به روش‌های مختلفی مانند جوشکاری، پیچ و مهره، فلنج‌ها، اتصالات دنده‌ای و اتصالات فشاری انجام شوند. انتخاب روش اتصال بستگی به نوع لوله مانند لوله گازی یا دیگر انواع، فشار و دمای کاری و نوع سیال عبوری دارد.

اتصالات باید محکم و بدون نشتی باشند تا از عملکرد صحیح سیستم لوله‌کشی اطمینان حاصل شود. کاربردهای اتصالات در صنایع مختلف از جمله نفت و گاز، آب و فاضلاب و سیستم‌های تهویه مطبوع بسیار گسترده است. در ادامه درباره انواع اتصال در لوله ها صحبت می‌کنیم.

چرا در لوله ها نیاز به اتصال داریم ؟

در لوله‌ها نیاز به اتصال وجود دارد زیرا لوله‌ها به صورت یکپارچه و با طول‌های محدود تولید می‌شوند و برای ایجاد سیستم‌های لوله‌کشی طولانی، نیاز به متصل کردن آن‌ها داریم. اتصالات امکان تغییر جهت، انشعاب‌گیری و اتصال به تجهیزات مختلف را فراهم می‌کنند. همچنین، با استفاده از اتصالات می‌توان لوله‌ها را به طول و شکل مورد نیاز تنظیم کرد و تعمیر و نگهداری سیستم‌های لوله‌کشی را تسهیل نمود. اتصالات مناسب همچنین می‌توانند تحمل فشار و دمای سیستم را بهبود بخشیده و از نشتی‌ لوله ها و مشکلات احتمالی جلوگیری کنند.

انواع اتصال در لوله هاا ی پلی اتیلن

اتصالات در لوله‌ها به روش‌ها و انواع مختلفی انجام می‌شوند که هر یک برای شرایط خاص و کاربردهای مختلف مناسب هستند. این انواع اتصال در لوله ها عبارتند از:

• اتصالات جوشی:

این نوع اتصال شامل جوشکاری لب به لب، سوکت جوش و جوش فیلت است. جوشکاری معمولا در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی برای لوله‌های فلزی استفاده می‌شود که نیاز به اتصالات بسیار محکم و بدون نشتی دارند.

• اتصالات دنده‌ای:

این نوع اتصال با استفاده از رزوه‌های داخلی و خارجی انجام می‌شود. اتصالات دنده‌ای بیشتر در لوله‌های کوچک و سیستم‌های خانگی و صنعتی کم فشار کاربرد دارند.

• اتصالات فلنجی:

فلنج‌ها قطعاتی دیسکی شکل هستند که برای اتصال دو لوله به یکدیگر یا اتصال لوله به تجهیزات استفاده می‌شوند. فلنج‌ها به وسیله پیچ و مهره به یکدیگر متصل می‌شوند و امکان جدا کردن و اتصال مجدد را فراهم می‌کنند.

• اتصالات فشاری:

در این نوع اتصال، لوله‌ها به وسیله فشار مکانیکی به یکدیگر متصل می‌شوند. این اتصالات معمولا در لوله‌های پلاستیکی و سیستم‌های آب و فاضلاب استفاده می‌شوند.

• اتصالات مکانیکی (گریپر):

این نوع اتصال شامل استفاده از قطعات مکانیکی برای محکم کردن دو سر لوله به یکدیگر است. این روش معمولا در تعمیرات سریع و موقتی استفاده می‌شود.

• اتصالات چسبی:

این نوع اتصال در لوله‌های پلاستیکی مانند PVC استفاده می‌شود و با استفاده از چسب مخصوص، لوله‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند.

کاربرد انواع اتصال در لوله ها

اتصالات در لوله‌ها نقش بسیار مهمی در سیستم‌های لوله‌کشی ایفا می‌کنند. در زیر به برخی از کاربردهای اصلی اتصالات در لوله‌ها می‌پردازیم:

• تغییر جهت

یکی از کاربردهای اصلی اتصالات، تغییر جهت جریان لوله‌ها است. برای این منظور از اتصالاتی مانند زانوها (ال‌بو) و خم‌ها (بندها) استفاده می‌شود. زانوها معمولا در زاویه‌های ۴۵ و ۹۰ درجه موجود هستند و برای تغییر مسیر لوله‌ها به کار می‌روند.

• اتصال لوله‌ها به یکدیگر

اتصالات همچنین برای پیوستن دو یا چند لوله به یکدیگر استفاده می‌شوند. در این زمینه، اتصالاتی مانند کوپلینگ‌ها (اتصال‌دهنده‌ها) و بست‌ها (کلمپ‌ها) استفاده می‌شوند. این اتصالات معمولا در انواع مختلفی همان طور که پیش‌تر بیان کردیم، مانند پیچ‌دار، جوشی و فلنجی موجود هستند.

• انشعاب گرفتن

برای انشعاب گرفتن از یک لوله‌ اصلی به لوله‌های فرعی، از اتصالاتی مانند سه‌راهی‌ها (تی) و چهارراهی‌ها (کراس) استفاده می‌شود. این اتصالات به ما اجازه می‌دهند تا از یک لوله، چندین لوله فرعی را منشعب کنیم.

• تغییر قطر لوله

در مواردی که نیاز به تغییر قطر لوله داریم، از اتصالاتی مانند کاهنده‌ها (ردیوسر) استفاده می‌شود. کاهنده‌ها در انواع هم‌محور و غیرهم‌محور موجود هستند و به ما اجازه می‌دهند تا قطر لوله را به صورت تدریجی یا ناگهانی تغییر دهیم.

• مسدود کردن جریان

برای مسدود کردن جریان در یک لوله، از اتصالاتی مانند درپوش‌ها (کپ) و پلاگ‌ها استفاده می‌شود. این اتصالات معمولا در انتهای لوله‌ها یا در مکان‌هایی که نیاز به مسدود کردن جریان موقت یا دائمی داریم، به کار می‌روند.

• کنترل و تنظیم جریان

اتصالاتی مانند ولوها (شیرها) برای کنترل و تنظیم جریان در سیستم‌های لوله‌کشی به کار می‌روند. ولوها می‌توانند جریان را کاملا قطع یا تنظیم کنند و در انواع مختلفی مانند گیت ولو، بال ولو و گلوب ولو موجود هستند.

انواع اتصال در لوله ها در انواع لوله

در این بخش به بررسی انواع اتصال در لوله هاا بر اساس نوع لوله انتخابی می‌پردازیم تا در زمان خرید لوله از نحوه اتصال آن نیز باخبر باشید.

• لوله مانیسمان (بدون درز)

اتصالات مورد استفاده در لوله‌ مانیسمان بیشتر از نوع جوشی هستند. زیرا این لوله‌ها عموما در فشارهای بالا به کار می‌روند و نیاز به اتصالاتی دارند که توانایی تحمل این فشارها را داشته باشند. اتصالات معمولی شامل زانوها، سه‌راهی‌ها، کاهنده‌ها و فلنج‌ها هستند که به روش جوشکاری به لوله‌ها متصل می‌شوند.

• لوله اسپیرال

لوله‌ اسپیرال از ورق‌های فولادی با روش جوش مارپیچ ساخته می‌شود. این لوله‌ها نیز معمولا با اتصالات جوشی به کار می‌روند. علاوه بر زانوها، سه‌راهی‌ها و کاهنده‌ها، اتصالات فلنجی نیز برای اتصال این نوع لوله‌ها استفاده می‌شود. فلنج‌ها امکان اتصال و جداسازی آسان را فراهم می‌کنند که برای تعمیرات و نگهداری بسیار مناسب است. در زمان خرید لوله مانیسمان و لوله‌های اسپیرال باید درباره روش جوش آن‌ها به خوبی بدانیم.

• لوله کاروگیت

لوله‌ کاروگیت که از پلی‌اتیلن ساخته شده است، در سیستم‌های فاضلاب و زهکشی به کار می‌رود. این توع از انواع اتصال در لوله ها معمولا شامل کوپلینگ‌های رزوه‌ای و گسکت‌های لاستیکی هستند که برای اطمینان از آب‌بندی کامل به کار می‌روند. این اتصالات به دلیل سبک بودن و نصب آسان در مکان‌های مختلف به کار می‌روند.

• لوله پلیکا (PVC)

لوله‌های پلیکا که از مواد PVC ساخته شده‌اند، در سیستم‌های آب‌رسانی، فاضلاب و تهویه کاربرد دارند. اتصالات معمولی شامل زانوها، سه‌راهی‌ها، کاهنده‌ها و اتصالات چسبی هستند. در انواع اتصال در لوله ها ، اتصالات چسبی برای لوله‌ پلیکا بسیار معمول بوده زیرا نصب آنها آسان و سریع است و می‌تواند اتصالات محکم و مقاوم در برابر نشتی ایجاد کند.

• لوله گالوانیزه

لوله‌ گالوانیزه که با پوششی از روی محافظت می‌شود، در سیستم‌های آب‌رسانی و تهویه کاربرد دارد. انواع اتصال در لوله ها معمولا شامل کوپلینگ‌های رزوه‌ای، زانوها، سه‌راهی‌ها و فلنج‌ها است. اتصالات رزوه‌ای برای لوله‌های گالوانیزه بسیار معمول است زیرا می‌توانند به راحتی بدون نیاز به جوشکاری نصب و تعویض شوند.

• لوله سیاه آهنی

لوله‌ سیاه آهنی بیشتر در سیستم‌های گرمایشی و تهویه مطبوع کاربرد دارد. انواع اتصال در لوله ها از نوع سیاه آهنی شامل اتصالات جوشی، رزوه‌ای و فلنجی است. اتصالات جوشی برای لوله‌های با قطر بزرگتر مناسب هستند، در حالی که اتصالات رزوه‌ای برای لوله‌های کوچکتر معمول‌تر هستند.

• تجهیزات آبیاری قطره‌ای

تجهیزات آبیاری قطره ای شامل لوله‌ها و اتصالات پلاستیکی است که برای انتقال دقیق آب به گیاهان استفاده می‌شود. اتصالات معمولی شامل دریپرها، کوپلینگ‌ها، سه‌راهی‌ها، زانوها و فیلترها است. این نوع  اتصالات از انواع اتصال در لوله ها معمولا از جنس پلی‌اتیلن یا پلی‌پروپیلن ساخته شده‌اند و به راحتی به یکدیگر متصل می‌شوند.

انواع اتصال در لوله ها ی پلی اتیلن

اتصالات پلی اتیلن از انواع اتصال در لوله ها هستند که نقش بسیار مهمی در کارکرد و عملکرد صحیح سیستم‌های لوله‌کشی دارند. در زیر به برخی از انواع متداول اتصالات برای لوله پلی اتیلن اشاره می‌شود:

• جوش لب به لب (Butt Fusion): در این روش، دو سر لوله به وسیله حرارت نرم شده و سپس به هم فشرده می‌شوند تا یک اتصال محکم و دائمی ایجاد شود.
• جوش الکتروفیوژن (Electrofusion): از کوپلینگ‌های مخصوص با سیم‌های الکتریکی استفاده می‌شود که با اعمال جریان الکتریکی، حرارت تولید کرده و اتصال را جوش می‌دهد.
• اتصالات رزوه‌ای (Threaded Fittings): اتصالاتی هستند که دارای رزوه‌های داخلی یا خارجی بوده و به راحتی به یکدیگر پیچ می‌شوند. این نوع اتصالات بیشتر در سیستم‌های کم فشار کاربرد دارند.

بهترین نوع انواع اتصال در لوله ها در لوله های پلی اتیلن

بهترین نوع اتصال در لوله‌های پلی‌اتیلن به نوع کاربرد و شرایط محیطی بستگی دارد. اما به‌طور کلی، اتصالات جوشی (Butt Fusion) و الکتروفیوژن (Electrofusion) از محبوب‌ترین و موثرترین روش‌ها برای اتصال لوله‌های پلی‌اتیلن هستند. اتصال جوشی از طریق گرم کردن و ذوب کردن سطح دو لوله و سپس فشردن آن‌ها به یکدیگر انجام می‌شود. این نوع اتصال برای لوله‌های با قطر بزرگ و پروژه‌های طولانی مدت که به یکپارچگی و استحکام بالا نیاز دارند، مناسب است.

الکتروفیوژن با استفاده از اتصالات الکتریکی خاص انجام می‌شود که شامل یک سیم پیچ گرمایی است. هنگامی که جریان برق از طریق سیم پیچ عبور می‌کند، اتصالات ذوب شده و دو لوله به هم متصل می‌شوند. این روش برای محیط‌های محدود و مکان‌هایی که دسترسی به تجهیزات بزرگ وجود ندارد، ایده‌آل است. هر دو روش از انواع اتصال در لوله ها، اتصالاتی با دوام و مقاومت بالا در برابر فشار و خوردگی ایجاد می‌کنند، اما انتخاب نهایی باید با توجه به شرایط خاص پروژه و نیازهای فنی انجام شود.