یکی از نکات حیاتی در ساخت و آماده‌سازی خانه، لوله کشی ساختمان است که باید با رعایت کامل همه جوانب و دستورالعمل‌ها انجام شود. اغلب از این لوله‌ها برای انتقال مایعات و گازها استفاده می‌شود و در بعضی موارد مواد جامدات نیز توسط آنها منتقل می‌شوند. در ساخت‌وساز، انواع مختلف لوله‌های فلزی، پلاستیکی و سیمانی برای این منظور استفاده می‌شود.
انواع لوله کشی ساختمان ها و شناخت انواع لوله برای هر نوع لوله کشی ساختمان
استفاده از لوله‌های مناسب و مطابق با استاندارد های مورد تایید سازمان نظام مهندسی در ساختمان، اصولی اساسی در لولهکشی است. هر نوع لوله وظیفه‌ای خاص دارد و باید کاربردی مناسب با نیازها را داشته باشد.
-
لولهکشی فاضلاب
همان‌طور که می‌دانید، لولهکشی فاضلاب در ساختمان اهمیت بسیاری دارد و انواع مختلف لوله‌ها برای این منظور استفاده می‌شوند. عدم رعایت اصول لولهکشی فاضلاب در ساختمان ممکن است منجر به گرفتگی یا ترکیدگی لوله شود که ترمیم آن فرایندی آزاردهنده خواهد بود.
بهترین نوع لوله برای لولهکشی فاضلاب، لوله پلی اتیلن است که در سایز ۸۰۰ برای انتقال فاضلاب و آب‌های سطحی استفاده می‌شود. اکثر این لوله‌ها دوجداره بوده و بسیار با کیفیت هستند، به‌طوری‌که به‌راحتی خراب نمی‌شوند. برای مناطقی که نیاز به انتقال حجم بیشتری از آب دارند، می‌توان از لوله‌های اسپیرال پلی‌اتیلن با سایز ۲۵۰۰ استفاده کرد.
-
لولهکشی آب
احتمالاً اگر در حوزه ساخت‌وساز تازه‌کار هستید و تجربه کافی ندارید، فکر می‌کنید که لوله‌های آب و فاضلاب در لولهکشی ساختمان یکسان هستند و اختلافی ندارند. اما باید بگوییم که در اشتباهید، زیرا این لوله‌ها تفاوت‌های اساسی دارند.
برای خطوط انتقال آب، بهترین گزینه لوله‌های فلزی به سایز ۸۰۰ هستند. اگر نیاز به استفاده از سایز کمتری دارید، بهتر است از لوله‌های پلی‌اتیلن با اتصالات پلی اتیلن یا لوله پلیکا در لوله کشی ساختمان استفاده کنید. معمولاً لوله‌های پلاستیکی در شرایطی مناسب هستند که دمای هوا پایین و اختلاف دما کم باشد، در غیر این صورت، توصیه می‌شود از لوله‌های فلزی استفاده کنید.
-
لولهکشی گاز
بدون شک، یکی از لوله‌های بسیار حیاتی در لولهکشی ساختمان، لوله گاز است. یکی از دلایل اصلی اهمیت این لوله، وجود ماده قابل اشتعال در آن است، زیرا استفاده از لوله با کیفیت پایین و نشت گاز می‌تواند منجر به آتش‌سوزی‌های خطرناک شود.
گاز به طور فزاینده‌ای حساس است و حتی با یک جرقه کوچک می‌تواند آتش بگیرد و به محل نشت گاز هدایت شود. درصورت بی‌احتیاطی، وجود مقدار زیادی گاز در لوله می‌تواند به انفجار در کل ساختمان منجر شود. بنابراین، در انتخاب و نصب لوله گازی باید بسیار دقت کنید و به‌هیچ‌عنوان کیفیت را فدای هزینه نکنید. بهترین نوع لوله برای انتقال گاز، لوله‌های فلزی کربن استیل و لوله گالوانیزه هستند.
اصطلاحات کاربردی درلوله کشی ساختمان
در اینجا، به بررسی اصطلاحات مرتبط با تاسیسات حرارتی و برودتی، همچنین لولهکشی ساختمان و اصطلاحات فنی مرتبط با لولهکشی، پرداخته خواهد شد.
-
اصطلاحات مربوط به لولهکشی آب
احتمالاً اسم لوله آذین به گوشتان خورده است. این نام برندی است که لوله‌های تک‌لایه پلیمری تولید می‌کند و به دلیل مصرف گسترده آنها، به نام لوله آذین شناخته می‌شود. برندهای دیگری نیز معروف شده‌اند، از جمله سوپرپایپ و نیوپایپ که لوله‌های پنج‌لایه ارائه می‌دهند.
اصطلاحاتی مانند لوله پایپ، لوله پرسی، لوله کوپلی و مهره ماسوره‌ای نیز به طور محاوره‌ای استفاده می‌شوند و به لوله‌های پنج‌لایه اشاره دارند. برندهای دیگر نیز وجود دارند مانند لوله ساوه و لوله سپنتا که لوله‌های گالوانیزه فلزی را تولید می‌کنند. همچنین لوله اهوازی یا لوله مانیسمان در بازار شناخته‌شده است. لوله API نیز یک گزینه برای لولهکشی گاز است. اتصالات برزیلی TUPI معروف به اتصالات دنده‌ای هستند که در کشور برزیل تولید می‌شوند و اتصالات مک که ساخت چین است.
-
اصطلاحات مربوط به لولهکشی گاز
اتصالاتی که برای جوشکاری لوله‌های گاز و یا آتش‌نشانی استفاده می‌شود، به آنها اتصالات جوشی گفته می‌شود که دارای انواع درزدار و بدون درز هستند و در سایزهای معمولی ۴۰، ۸۰ و ۱۶۰ تولید می‌شوند. علمک گاز، کنتور، انشعاب، رگلاتور، جوشکاری و برچسب انرژی از اصطلاحات متداولی هستند که در لولهکشی گاز ساختمان استفاده می‌شوند.
-
اصطلاحات مربوط به لولهکشی فاضلاب
فاضلاب و پساب که از ساختمان‌ها هدایت می‌شود و به سمت فاضلاب و چاه می‌رود، به‌عنوان سیستم فاضلاب شهری شناخته می‌شود. هر ساختمان دارای یک سیستم جمع‌آوری و هدایت فاضلاب است. آبی که در کف آشپزخانه و بخش‌های دیگر ساختمان تعبیه شده است، به‌عنوان کفشور شناخته می‌شود. ناودانی، لوله‌ای است که برای جمع‌آوری آب‌های سطحی روی پشت‌بام نصب می‌شود. شترگلویی یا سیفون، قطعه‌ای است که به‌منظور جلوگیری از ورود بوی نامطبوع به قسمت زیرین کفشور فاضلاب و یا فاضلاب توالت ایرانی استفاده می‌شود.
مراحل اصلی لوله کشی ساختمان
زمانی که به لولهکشی ساختمان از ابتدا تا انتها نگاهی می‌اندازیم، این کار به نظر ساده می‌آید، اما در عمل، این فرایند دارای جزئیات بسیاری است که تنها توسط افراد ماهر قابل‌انجام است. فرایند کلی انجام این کار در ساختمان به شرح زیر است:
- تهیه نقشه لولهکشی بر اساس نقشه ساختمان.
- انتخاب نوع لوله باتوجه‌به کاربرد موردنظر.
- شروع اجرای نقشه از طبقات پایین و ادامه تا طبقات بالا.
نقشه لوله کشی ساختمان
بدون زیرساخت لولهکشی حرفه‌ای، ساختار یک خانه ناقص است. به این منظور، یک نقشه لولهکشی حرفه‌ای تهیه می‌شود و تمامی عملکردها از طریق نمادهای لولهکشی نمایش‌داده می‌شوند که شامل انواع ابزار و تجهیزات لولهکشی است.
نکات قبل از لوله کشی ساختمان
- انتخاب مواد با کیفیت بالا برای لوله‌ها، اتصالات و شیرآلات، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا این انتخاب به ماندگاری، کارکرد صحیح و عدم نشتی سیستم کمک می‌کند.
- باتوجه‌به شرایط خاص اجرای کار، ممکن است نقشه و طرح‌ها تغییر کنند، در چنین مواقعی، مجری قبل از شروع کار موظف به کنترل مواردی مانند: عدم تداخل لوله‌کشی‌های مختلف، سرگیر نبودن لوله‌ها و اطمینان از عدم ایجاد مانع از باز شدن کامل درها و پنجره‌ها است.
نکات اجرای اصولی لوله کشی ساختمان
اجرای لولهکشی ساختمان اصول ساده‌ای دارد و با بررسی جزئیات می‌توان بهینه‌سازی لولهکشی آب و گاز را تا حد زیادی انجام داد. در ادامه، به بررسی این موارد بیشتر پرداخته‌ایم.
-
انتخاب لوله مناسب
استفاده از لوله‌های مناسب، علاوه بر افزایش عمر سیستم، با مقاومت بالا در برابر عوامل مخرب مانند فشار یا رسوبات، می‌تواند خرابی‌ها را به طور قابل‌توجهی کاهش دهد. در انتخاب و خرید لوله‌ها، علاوه بر قیمت، نوع شاخه مانند لوله گاز یا آب نیز تأثیرگذار است، اما توصیه می‌شود همواره از لوله‌های باکیفیت و مناسب استفاده کنید. به‌عنوان‌مثال، برای آب آشامیدنی لوله‌ای باید انتخاب شود که آب خروجی آن بدون بو، رنگ و مزه باشد و همچنین مقاومت آن در برابر رسوبات آب بالا باشد تا از گرفتگی جلوگیری شود.
-
رعایت اصول ایمنی
در لولهکشی ساختمان، رعایت اصول ایمنی بسیار اهمیت دارد، زیرا این اصول باعث جلوگیری از وقوع حوادث احتمالی و ناگوار می‌شوند. باید توجه داشت که لوله‌های گاز و آب بسیار حساس هستند و هرگونه عدم رعایت اصول ایمنی در لولهکشی ساختمان می‌تواند منجر به آسیب‌دیدگی‌های جدی شود. به‌عنوان‌مثال، جوشکاری مناسب برای لوله‌های گاز بسیار حیاتی است، زیرا این کار تضمین می‌کند که گاز نشت نکند و خطرات حوادث را کاهش می‌دهد، بنابراین این امر یک اصل ایمنی و فنی حیاتی است که باید به آن توجه شود.
-
دقت در حفظ تمیز نگه‌داشتن لوله‌ها
حفظ تمیزی لوله‌ها امری حیاتی است، به‌ویژه برای لوله‌های آب. آب همراه با رسوباتی می‌آید که ممکن است سبب تجمع در دیواره‌های لوله و باعث گرفتگی آنها شود. بنابراین، راهکار مناسب برای جلوگیری از این مشکل، تمیزکردن دوره‌ای و منظم لوله‌ها است. می‌توان با استفاده از مواد ساده مانند سرکه، جوش‌شیرین و آب گرم، بدون نیاز به مواد شیمیایی قوی، لوله‌ها را تمیز کرد.
-
نصب صحیح لوله‌ها
مهم است بدانید که حتی نصب یک لوله به‌صورت نادرست می‌تواند عملکرد کل سیستم لولهکشی ساختمان را تحت‌تأثیر قرار دهد. نصب نادرست ممکن است به تخریب سیستم منجر شده و نشت آب و گاز را ایجاد کند. لولهکشی باید با فواصل منظم انجام شود تا جلوی افت فشار و تداخل گرفته شود.
-
اجرای مناسب اتصالات
اتصالات مناسب و مقاوم نیز در لولهکشی استاندارد اهمیت دارند. آنها باید با رعایت استانداردها و با استفاده از تجهیزات مناسب اجرا شوند تا محکم و بدون لغزش باشند. علاوه بر تأثیر آنها بر عملکرد فنی سیستم، اتصالات محکم می‌توانند به‌عنوان یک محافظ برای سیستم لولهکشی عمل کنند و از تخریب آنها جلوگیری کنند.
-
آزمایش لوله کشی های انجام شده
آزمایش لوله‌کشی‌های انجام شده نقش مهمی در اعتبارسنجی و کیفیت عملکرد سیستم دارند. این آزمایش‌ها به‌منظور اطمینان از سلامت و عدم نشتی لوله‌ها، تأیید استانداردها و عملکرد صحیح اتصالات انجام می‌شوند. همچنین، آزمایش‌ها باعث شناسایی مشکلات و بهبود عملکرد سیستم می‌شوند. این فرایند جزء مراحل اساسی در اجرای لولهکشی ساختمان است و از اهمیت بسیاری برخوردار است.
جمع‌بندی
لولهکشی ساختمان یکی از جنبه‌های حیاتی در فرایند ساخت و آماده‌سازی خانه است. انتخاب لوله‌ها و اتصالات مناسب، همراه با رعایت اصول ایمنی و نصب صحیح، می‌تواند به بهینه‌سازی عملکرد سیستم کمک کند. از لحاظ جنس و نوع، لوله‌های فلزی، پلاستیکی و سیمانی برای این کار استفاده می‌شوند. برای هر نوع لولهکشی مانند فاضلاب، آب و گاز، انتخاب مواد مناسب و تمیز نگه‌داشتن لوله‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. آزمایش‌ها لولهکشی نیز نقش مهمی در اعتبارسنجی و کیفیت عملکرد سیستم دارند.
سؤالات متداول
برای لوله کشی فاضلاب در لوله کشی ساختمان، بهترین نوع لوله چیست؟
برای لولهکشی فاضلاب در ساختمان، بهترین نوع لوله، لوله پلی‌اتیلن است که در سایز ۸۰۰ برای انتقال فاضلاب و آب‌های سطحی استفاده می‌شود.
برای لولهکشی آب در لوله کشی ساختمان، چه نوع لوله‌هایی معمولاً استفاده می‌شود؟
برای خطوط انتقال آب در ساختمان، بهترین گزینه لوله‌های فلزی به سایز ۸۰۰ هستند، اما در شرایطی که نیاز به سایز کمتری دارید، می‌توان از لوله‌های پلی‌اتیلن با اتصالات پلی‌اتیلن یا لوله پلیکا استفاده کرد.
چرا لوله گاز در لوله کشی ساختمان بسیار مهم است؟
لوله گاز به دلیل جریان ماده قابل اشتعال در آن، بسیار حیاتی است. استفاده از لوله با کیفیت پایین می‌تواند منجر به نشت گاز و آتش‌سوزی‌های خطرناک شود.
