۰ تا ۱۰۰ مراحل و مجوزهای لازم برای لوله کشی گاز ساختمان [ پیش نیازهای لازم برای تغییر کاربری و سیستم لوله کشی گاز ساختمان ]

لوله‌های مورد استفاده در لوله کشی گاز ساختمان کدامند ؟

انتخاب نوع لوله مناسب برای لوله کشی گاز ساختمان از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا به طور مستقیم با ایمنی ساکنین و سلامت ساختمان مرتبط است. در این میان، فاکتورهایی مانند مقاومت در برابر خوردگی، فشار و ضربه، سهولت نصب، عمر مفید و البته هزینه باید مد نظر قرار گیرند. در ادامه به بررسی متداول‌ترین لوله‌های مورد استفاده در لوله کشی گاز برای ساختمان می‌پردازیم:

لوله‌های فولادی

• لوله مانیسمان: این نوع لوله از فولاد بدون درز ساخته شده و به دلیل استحکام بالا، در برابر فشار و ضربه بسیار مقاوم است. همچنین، در برابر خوردگی و زنگ زدگی نیز مقاوم بوده و عمر مفید بالایی دارد. از لوله‌های مانیسمان معمولا برای لوله کشی اصلی گاز و در مسیرهای عمودی ساختمان‌ها استفاده می‌شود.
• لوله سیاه آهنی: این نوع لوله مانند لوله گالوانیزه از فولاد معمولی ساخته شده و به دلیل قیمت مناسب، در گذشته کاربرد فراوانی داشته است. با این حال، لوله‌های سیاه آهنی در برابر خوردگی و زنگ زدگی ضعیف بوده و به مرور زمان دچار فرسایش می‌شوند. همچنین، نصب آنها به دلیل سنگینی وزن دشوارتر است. به همین دلیل، امروزه استفاده از آنها در لوله کشی گاز محدود شده و بیشتر برای لوله کشی فاضلاب و انتقال آب به کار می‌روند.

لوله‌های مسی لوله کشی گاز ساختمان

لوله‌های مسی از جمله قدیمی‌ترین و مرغوب‌ترین لوله‌ها برای لوله کشی گاز هستند. مزایای این لوله‌ها عبارتند از:

• مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ زدگی: لوله‌های مسی به طور طبیعی در برابر اکسیداسیون مقاوم بوده و نیازی به پوشش محافظ ندارند.
• انعطاف پذیری: این لوله‌ها به راحتی خم می‌شوند و می‌توان آنها را در فضاهای محدود و با زوایای مختلف نصب کرد.
• رسانایی بالا: لوله‌های مسی گرما را به خوبی منتقل می‌کنند، مهم است زیرا می‌تواند از هدررفت انرژی جلوگیری کند.
• طول عمر بالا: لوله‌های مسی با نگهداری مناسب می‌توانند دهه‌ها به عنوان لوله کشی گاز ساختمان دوام بیاورند.

با وجود مزایای ذکر شده، لوله‌های مسی معمولا گران‌تر از سایر لوله‌ها هستند. همچنین، در برخی مناطق به دلیل نگرانی‌های زیست محیطی، استفاده از آنها  محدود شده است.

لوله‌های پلی اتیلن

لوله پلی اتیلن (PE) نوعی لوله پلاستیکی است که به دلیل مزایای متعدد، به طور فزاینده‌ای در  لوله کشی گاز  مورد استفاده قرار می‌گیرند.  مزایای این لوله‌ها عبارتند از:

• مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ زدگی: لوله‌های PE در برابر مواد شیمیایی و خاک مقاوم هستند و نیازی به پوشش محافظ ندارند.
• سبکی وزن: لوله‌های PE بسیار سبک هستند و نصب و حمل و نقل آنها آسان است.
• انعطاف پذیری: لوله‌های PE به راحتی خم می‌شوند و می‌توان آنها را در فضاهای محدود و با زوایای مختلف نصب کرد.
• قیمت مناسب: لوله‌های PE معمولا ارزان‌تر از لوله‌های فلزی هستند.

با این حال، لوله‌های پلی اتیلن در مقایسه با لوله‌های فلزی مقاومت کمتری در برابر فشار و ضربه دارند. همچنین، نمی‌توان از آنها برای لوله کشی روکار استفاده کرد.

انتخاب بهترین لوله برای لوله کشی گاز ساختمان

انتخاب لوله مناسب برای لوله کشی گاز از اهمیت حیاتی برخوردار است، زیرا به طور مستقیم با ایمنی ساکنین مرتبط است. در اینجا نکات مهمی که باید هنگام انتخاب لوله برای لوله کشی گاز در نظر بگیرید، آورده شده است:

نوع لوله

• لوله‌های فلزی: لوله‌های فولادی و لوله گازی به طور سنتی برای لوله کشی گاز استفاده می‌شدند. آنها بادوام و مقاوم در برابر حرارت هستند اما می‌توانند در برابر خوردگی آسیب پذیر باشند و نصب آنها دشوارتر است.
• لوله‌های پلاستیکی: لوله‌های PVC و HDPE به طور فزاینده‌ای برای لوله کشی گاز ساختمان محبوب هستند زیرا سبک وزن، مقاوم در برابر خوردگی و نصب آسان هستند. با این حال، آنها به اندازه لوله‌های فلزی در برابر حرارت مقاوم نیستند.

استانداردهای لوله کشی گاز ساختمان

اطمینان حاصل کنید که لوله‌هایی که انتخاب می‌کنید مطابق با تمام استانداردهای ایمنی مربوطه، مانند استاندارد ملی لوله کشی گاز (NFPA 54) باشند.

• سایز

سایز لوله مناسب برای استفاده شما به عوامل مختلفی از جمله متراژ ساختمان، تعداد وسایل گازسوز و فشار گاز ورودی بستگی دارد. برای تعیین سایز مناسب لوله، باید با یک لوله کش یا مهندس مکانیک مشورت کنید.

• اتصالات لوله کشی گاز ساختمان

اتصالات باید از همان جنس لوله باشند و برای نوع گاز مورد استفاده مناسب باشند. هم چنین اتصالات باید به طور صحیح نصب و آب بندی شوند تا از نشتی جلوگیری شود.

• نصب

لوله کشی گاز باید توسط یک لوله کش مجاز و مطابق با تمام کدها و مقررات محلی نصب شود. در این باره نیز بیشتر در ادامه اطلاعات لازم را ارائه می‌دهیم.

بررسی میزان فشار گاز برای هر ساختمان

فشار گاز در لوله کشی هر ساختمان از اهمیت بالایی برخوردار است و باید به طور مرتب بررسی و تنظیم شود. فشار بیش از حد گاز می‌تواند منجر به نشتی، انفجار و آتش‌سوزی شود. همچنین فشار کم گاز باعث عملکرد نامناسب آبگرمکن، بخاری و سایر لوازم گازسوز خواهد شد.

مراحل بررسی فشار گاز لوله کشی گاز ساختمان

• شناسایی رگولاتور: رگولاتور وسیله‌ای است که فشار گاز را از فشار بالا در شبکه شهری به فشار مناسب برای مصارف خانگی کاهش می‌دهد. رگولاتور معمولا در جعبه‌ای در بیرون از ساختمان قرار دارد.
• بررسی گیج فشار: روی رگولاتور یک گیج فشار وجود دارد که میزان فشار گاز را نشان می‌دهد. فشار استاندارد گاز برای مصارف خانگی بین 15 تا 18 میلی بار است.
• تنظیم فشار: اگر فشار گاز در لوله کشی گاز ساختمان خارج از محدوده استاندارد باشد، باید توسط یک تکنسین مجاز تنظیم شود.

دریافت مجوز و تایید نقشه لوله کشی گاز ساختمان

برای دریافت مجوزهای لازم و تایید نقشه لوله کشی برای گاز در ساختمان نیازمند گذراندن مراحلی است که در این بخش به آن‌ها می‌پردازیم.

• آماده سازی مدارک

اولین قدم برای دریافت مجوز، جمع آوری مدارک لازم است. این مدارک شامل کپی شناسنامه و کارت ملی مالک، سند مالکیت یا اجاره نامه رسمی، پروانه ساخت یا جواز تخریب و نوسازی، نقشه‌های معماری و تاسیسات ساختمان، گواهی پایان کار (در صورت وجود)، فرم تعهد نظارت و کپی مدارک تحصیلی و پروانه اشتغال معتبر مجری لوله کشی گاز است.

• ثبت درخواست در سامانه الکترونیکی شرکت گاز

پس از آماده سازی مدارک، باید به سامانه الکترونیکی شرکت گاز منطقه خود مراجعه کنید. در این سامانه باید نسبت به ثبت درخواست جدید اقدام کرده و مراحل ثبت نام را تکمیل نمایید. در این مرحله باید مدارک اسکن شده را نیز بارگذاری کنید.

• پرداخت هزینه‌ها لوله کشی گاز ساختمان

پس از بررسی مدارک توسط کارشناسان شرکت گاز، در صورت تایید، مبلغ مربوطه را به صورت آنلاین پرداخت خواهید کرد.

مراحل درخواست تغییر وضعیت لوله کشی گاز ساختمان

به منظور تغییر وضعیت لوله کشی گاز نیز باید مراحلی را انجام دهید تا به نتیجه برسید. اولین قدم تماس با شرکت گاز منطقه‌تان است. می‌توانید با مراجعه به سایت شرکت گاز یا تماس با شماره تلفن 194 از آدرس و شماره تلفن شرکت گاز محل سکونت خود مطلع شوید. سپس به اپراتور، درخواست تغییر وضعیت لوله کشی گاز ساختمان را اعلام کنید.

 اپراتور، اطلاعات اولیه ای مانند آدرس ساختمان، تعداد واحدها و نوع تغییرات مورد نظر را از شما خواهد پرسید. پس از ثبت درخواست، کارشناسی از طرف شرکت گاز برای بررسی وضعیت موجود و ارائه مشاوره به محل ساختمان شما اعزام خواهد شد.

در این مرحله، کارشناس نقشه‌های لوله کشی گاز ساختمان فعلی را بررسی کرده و با توجه به نوع تغییرات مورد نظر شما، نقشه‌های جدیدی را رسم خواهد کرد. همچنین، کارشناس شما را از مدارک و مراحلی که برای انجام این کار نیاز است، آگاه خواهد کرد. برای تکمیل فرآیند درخواست، باید مدارک زیر را به شرکت گاز ارائه دهید:

• کپی سند مالکیت یا اجاره نامه
• کپی پروانه ساخت
• نقشه‌های جدید لوله کشی گاز که توسط کارشناس شرکت گاز تهیه شده است
• فرم تکمیل شده درخواست تغییر وضعیت
• گواهی پایان کار لوله کشی گاز که توسط پیمانکار مجاز لوله کشی گاز صادر شده است
• واریزی فیش‌های مربوط به هزینه‌های خدمات

پس از ارائه مدارک، کارشناسان شرکت گاز مدارک شما را بررسی خواهند کرد. در صورت نقص مدارک، به شما اخطار رفع نقص داده خواهد شد و پس از تکمیل مدارک و تایید نهایی، مجوز تغییر وضعیت لوله کشی گاز ساختمان شما صادر می‌شود.

تغییر وضعیت لوله کشی ساختمان با توجه به تغییر کاربری

در اغلب موارد تغییر وضعیت لوله کشی ساختمان با توجه به تغییر کاربری آن امکان پذیر است. اما این امر به عوامل متعددی از جمله موارد زیر بستگی دارد:

• میزان تغییر کاربری: تغییر جزئی کاربری، مانند تبدیل یک واحد مسکونی به دفتر کار، به تغییرات جزئی در لوله کشی نیاز دارد. اما تغییر کلی کاربری، مانند تبدیل یک ساختمان مسکونی به رستوران، به تغییرات اساسی در سیستم لوله کشی، از جمله افزایش ظرفیت لوله‌ها و اضافه کردن تجهیزات جدید، نیاز دارد.
• مقررات محلی: قوانین و مقررات مربوط به تغییر کاربری و لوله کشی در هر منطقه متفاوت است. بنابراین، قبل از شروع هرگونه تغییر، باید با اداره مربوطه در محل خود مشورت کنید تا از الزامات قانونی اطلاع حاصل کنید.
• شرایط موجود: شرایط موجود لوله کشی گاز ساختمان نیز در امکان پذیری تغییر وضعیت آن نقش دارد. برای مثال، اگر لوله‌ها قدیمی و فرسوده باشند، ممکن است نیاز به تعویض آنها قبل از تغییر کاربری باشد.

اجرای لوله کشی گاز ساختمان با توجه به مسائل ایمنی و استانداردها

لوله کشی گاز به دلیل ماهیت خطرناک گاز طبیعی، نیازمند دقت و ظرافت بالایی در اجرا و توجه ویژه به مسائل ایمنی و استانداردها است. همان‌طور که پیش‌تر بیان کردیم برای این کار نیازمند دریافت مجوز، نقشه و تجهیزات مناسب هستیم.

مراحل اجرا

• مسیر لوله‌ها: عبور لوله‌ها از مسیرهای امن و دور از مجاورت با کابل‌های برق، تأسیسات فاضلاب و منابع حرارتی
• شیب بندی: رعایت شیب مناسب در لوله‌ها برای تخلیه کامل
• اتصالات: استفاده از اتصالات مناسب و با کیفیت و انجام آزمایش نشت یابی در تمام اتصالات
• پوشش دهی: پوشش دهی لوله‌ها در دیوارها با مصالح مناسب برای محافظت در برابر ضربه و آتش سوزی

ملاحظات ایمنی لوله کشی گاز ساختمان

• تهویه: ایجاد تهویه مناسب در محیط کار برای جلوگیری از انباشت گاز طبیعی
• پوشش شخصی: استفاده از لباس و تجهیزات ایمنی مناسب مانند دستکش، عینک و ماسک
• آزمایش نهایی: انجام آزمایش نشت یابی کل سیستم لوله کشی قبل از اتصال به شبکه گاز

رعایت  استانداردها

• استاندارد ملی ایران به شماره 3360: این استاندارد شامل مقررات مربوط به طراحی، اجرا و آزمایش لوله کشی گاز طبیعی در ساختمان‌ها تایید شده در سازمان استاندارد ایران و سازمان نظام مهندسی است.
• استاندارد APL 5L: این استاندارد نیز به مشخصات لوله‌های فولادی جوش داده شده برای انتقال گاز طبیعی می‌پردازد.
• استاندارد DIN 2440: این استاندارد مشخصات لوله‌های پلی اتیلن را برای انتقال گاز طبیعی ارائه می‌دهد.

بهترین روش اتصال لوله‌ها با توجه به نوع لوله

با توجه به انواع لوله‌ای که برای لوله کشی گاز ساختمان از آن‌ها استفاده می‌شود، باید بهترین روش برای اتصال آن‌ها به یکدیگر را نیز مشخص کرد.

برای لوله‌های فلزی

• جوشکاری: قوی‌ترین و دائمی‌ترین روش اما نیاز به مهارت و تجهیزات تخصصی دارد.
• اتصالات رزوه‌ای: نصب آسان، اما احتمال نشت در گذر زمان وجود دارد.
• اتصالات فشاری: نصب آسان و قابل اعتماد اما به اندازه جوشکاری قوی نیستند.

برای لوله‌های پلاستیکی

• جوشکاری حرارتی: ایجاد اتصال دائمی با ذوب کردن لوله‌ها.
• اتصالات چسبی: نیاز به دقت و زمان زیاد دارد که مانند اتصالات پلی اتیلن در نظر گرفته می‌شود و مناسب برای اتصالات کوچک است.
• اتصالات فشاری: مشابه لوله‌های فلزی، نصب آسان و قابل اعتماد.

تست نهایی و دریافت تاییدیه توسط کارشناسان

تست نهایی لوله کشی گاز ساختمان، مرحله‌ای مهم  برای اطمینان از ایمنی و عملکرد صحیح سیستم گازرسانی است. این تست توسط کارشناسان مجرب و با استفاده از تجهیزات تخصصی انجام می‌شود و شامل مراحل زیر است:

بازرسی ظاهری لوله کشی گاز ساختمان

• بررسی کلیه لوله‌ها، اتصالات، شیرها و رگولاتورها از نظر سلامت و عدم وجود هرگونه نقص یا آسیب
• تطبیق لوله کشی با نقشه و مشخصات فنی
• بررسی کیفیت اتصالات و درزگیری‌ها

تست نشتی

• تزریق گاز یا هوا با فشار مشخص به داخل لوله‌ها
• استفاده از محلول صابونی یا دستگاه‌های آشکارساز نشتی برای یافتن هرگونه سوراخ یا درز
• بررسی دقیق تمامی اتصالات و نقاط حساس

تست فشار

• افزایش فشار گاز به تدریج تا رسیدن به حد مجاز
• پایش دقیق فشار و افت احتمالی آن در طول زمان
• اطمینان از حفظ فشار در محدوده استاندارد

صدور گواهی تاییدیه

• در صورت عدم وجود هرگونه نشتی یا نقص، کارشناسان نسبت به صدور گواهی تاییدیه لوله کشی گاز ساختمان اقدام می‌کنند.
• این گواهی نشان‌دهنده انطباق لوله کشی گاز با استانداردها و ایمنی آن برای استفاده است.

سخن پایانی

لوله کشی گاز برای ساختمان یکی از مهم‌ترین مراحل در زمان ساخت یک سازه است که دارای مراحل متعددی بوده و باید به صورت قدم به قدم انجام شود. شما می‌توانید تجهیزات لازم در این زمینه را از شرکت انرژی سازان نوین پارک سینا خریداری کرده و بهترین کیفیت لوله کشی را در اختیار داشته باشید.