استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید و فروشگاه ها

استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید نقش حیاتی در ایمنی و کارآیی این محیط‌ها ایفا می‌کنند. مراکز خرید و فروشگاه‌ها، با توجه به تعداد بالای مراجعین و پیچیدگی‌های زیرساختی خود، نیازمند طراحی و اجرای دقیق استانداردهای تاسیساتی هستند.

این استانداردها شامل سیستم‌های گرمایشی، سرمایشی، تهویه، جمع‌آوری فاضلاب و تامین آب می‌شود. رعایت اصول فنی و استانداردها نه تنها ضامن سلامت عمومی است، بلکه به صرفه‌جویی در هزینه‌ها و بهبود کارایی سیستم‌ها نیز کمک می‌کند. در این مقاله به بررسی ضوابط و استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید در ایران خواهیم پرداخت.

ضوابط و استانداردهای تاسیسات فضاهای تجاری

فضاهای تجاری به دلیل اینکه تعداد زیادی از افراد به طور روزانه در آن‌ها حضور پیدا می‌کنند، باید مطابق با استانداردهای تاسیساتی و ایمنی دقیقی طراحی شوند. استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید با هدف حفظ ایمنی، بهبود کارایی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی تدوین شده‌اند. در زیر به مهم‌ترین ضوابط و استانداردهای تاسیسات فنی فضاهای تجاری اشاره خواهیم کرد:

• تهویه و سیستم‌های HVAC

 یکی از مهم‌ترین استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید، مربوط به سیستم‌های گرمایشی، سرمایشی و تهویه مطبوع (HVAC) است. طبق استانداردهای ملی ایران، این سیستم‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که هوای تازه به میزان کافی وارد ساختمان شود و دمای داخلی کنترل شود. سیستم‌های تهویه نیز باید به نحوی باشند که انتشار آلاینده‌ها به حداقل برسد.

• استانداردهای روشنایی

روشنایی مناسب در فضاهای تجاری از اهمیت بالایی برخوردار است. طبق استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید ، میزان نور باید به گونه‌ای باشد که نه تنها دید افراد را بهبود بخشد بلکه در مصرف انرژی نیز صرفه‌جویی کند. استفاده از منابع نوری LED و طراحی سیستم‌های روشنایی هوشمند از جمله این ضوابط است.

• سیستم‌های امنیتی و اعلام حریق

سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق باید بر اساس استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید ملی نصب و نگهداری شوند. این سیستم‌ها شامل دتکتورهای دود، آژیرها و سیستم‌های اطفاء آتش اتوماتیک هستند.

• سیستم‌های جمع‌آوری و تخلیه فاضلاب

طراحی سیستم‌های فاضلاب باید به گونه‌ای باشد که از انتشار بوهای نامطبوع و آلودگی‌های زیست‌محیطی جلوگیری کند. استفاده ازتحهیزات مناسب مانند خرید سپتیک فاضلاب و خرید رینگ و فلنج با کیفیت و یا لوله‌های مناسب مانند لوله پی وی سی یا لوله پلی اتیلن و نصب درست آن‌ها برای جلوگیری از نشست و نشت فاضلاب از جمله مهم‌ترین ضوابط است.

• دسترسی برای افراد معلول

طراحی فضاهای تجاری باید به گونه‌ای باشد که دسترسی افراد معلول به تمامی نقاط فروشگاه یا مرکز خرید ممکن باشد. این شامل نصب آسانسورهای مناسب، رمپ‌ها و سرویس‌های بهداشتی مخصوص معلولین است.

• استانداردهای مصرف انرژی

 فضاهای تجاری باید مطابق با استانداردهای بهره‌وری انرژی طراحی شوند. این به معنای استفاده از تجهیزات کم‌مصرف، بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر و مدیریت هوشمند مصرف انرژی به همراه استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید است.

• سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی

یکی از مهم‌ترین بخش‌های تاسیساتی مراکز خرید و رعایت استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید،  بسیستم‌های گرمایشی و سرمایشی است. این سیستم‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که توانایی تامین دمای مطلوب در تمامی فصول را داشته باشند. استفاده از سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی و چیلرها از جمله موارد ضروری است.

• استانداردهای ایمنی برق

سیستم‌های برقی در مراکز خرید باید مطابق با استانداردهای ایمنی برق نصب و نگهداری شوند. استفاده از تابلوهای برق با قابلیت جداسازی بخش‌های مختلف همراه با سابداکت و cod و نصب فیوزهای ایمنی از قبیل کلید مینیاتوری استاندارد برای جلوگیری از آتش‌سوزی از جمله ضوابط است.

• سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق

 نصب سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق در مراکز خرید الزامی است. این سیستم‌ها شامل دتکتورهای دود، سیستم‌های آژیر خطر و سیستم‌های اطفاء حریق اتوماتیک هستند

• مصرف آب و انرژی

برای کاهش مصرف آب و انرژی در مراکز خرید، باید از تجهیزات بهینه‌سازی شده استفاده شود. به‌کارگیری شیرآلات کم‌مصرف و سیستم‌های نورپردازی هوشمند از جمله راهکارهای موثر در این زمینه است.

• عایق‌بندی مناسب

عایق‌بندی صحیح دیوارها و سقف‌ها در مراکز خرید، علاوه بر کاهش مصرف انرژی، به حفظ دمای داخلی ساختمان در فصول مختلف کمک می‌کند.

اهمیت رعایت استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید

رعایت استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید نقش بسیار مهمی در تضمین ایمنی، بهبود بهره‌وری و صرفه‌جویی در هزینه‌ها دارد. این استانداردها نه تنها به بهبود کیفیت محیط‌های تجاری کمک می‌کنند، بلکه از حوادث ناگوار نظیر آتش‌سوزی یا نشت گاز نیز جلوگیری می‌کنند. اهمیت خرید از مراکز معتبر فروش لوله گازی خانگی و سایر اوازم و تجهیزات برای تاسیسات و همچنین رعایت این استانداردها را می‌توان در چندین حوزه مورد بررسی قرار داد:

• ایمنی عمومی:

نخستین و مهم‌ترین مزیت رعایت استانداردهای فنی، حفظ ایمنی عمومی است. مراکز خرید به دلیل تردد بالای افراد، در معرض خطرات زیادی مانند آتش‌سوزی، نشت گاز یا برق‌گرفتگی قرار دارند. رعایت استانداردهای ایمنی می‌تواند از وقوع این حوادث جلوگیری کند.

• بهبود بهره‌وری انرژی:

یکی از مهم‌ترین اهداف استانداردهای تاسیساتی، بهینه‌سازی مصرف انرژی است. طراحی صحیح سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی و همچنین استفاده از تجهیزات کم‌مصرف می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های انرژی در مراکز خرید شود.

• حفظ محیط زیست:

سیستم‌های جمع‌آوری فاضلاب و تصفیه آب در مراکز خرید باید به گونه‌ای طراحی شوند که از آلودگی محیط زیست جلوگیری کنند. همچنین استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش مصرف انرژی فسیلی، از جمله راهکارهایی است که به حفظ محیط زیست کمک می‌کند.

• جلوگیری از هزینه‌های اضافی:

رعایت استانداردهای تاسیساتی می‌تواند در طولانی‌مدت از بروز خرابی‌های غیرمنتظره و هزینه‌های اضافی جلوگیری کند. برای مثال، نصب سیستم‌های تهویه مطبوع با کیفیت بالا، نیاز به تعمیرات و نگهداری مکرر را کاهش می‌دهد.

• افزایش رضایت مشتریان:

کیفیت مناسب سیستم‌های تاسیساتی در مراکز خرید می‌تواند به رضایت مشتریان و مراجعین منجر شود. تهویه مناسب، دمای مطلوب و روشنایی کافی از جمله عواملی هستند که تجربه مشتری را بهبود می‌بخشند.

سخت گیری ها و نظارت بر اجرای استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید

در سال‌های اخیر، با افزایش وقوع حوادث ناگوار در فضاهای تجاری و مراکز خرید، نهادهای نظارتی سخت‌گیری‌های بیشتری در زمینه اجرای استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید اعمال کرده‌اند. این نظارت‌ها به دلیل افزایش سطح آگاهی جامعه و ضرورت حفظ ایمنی عمومی، بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است.

• بازرسی‌های دوره‌ای:

نهادهای نظارتی موظف به انجام بازرسی‌های دوره‌ای از مراکز خرید هستند. این بازرسی‌ها شامل ارزیابی کیفیت سیستم‌های گرمایشی، سرمایشی، برق، فاضلاب و سایر تاسیسات فنی است. در صورت مشاهده نقص یا عدم رعایت استانداردها، اقدامات اصلاحی فوری لازم است.

• صدور گواهی‌نامه‌های ایمنی:

مراکز خرید برای دریافت مجوز فعالیت، باید گواهی‌نامه‌های ایمنی و تاسیساتی را از نهادهای مربوطه دریافت کنند. این گواهی‌ها نشان‌دهنده رعایت کامل استانداردها و ضوابط فنی است و در صورت عدم دریافت آن‌ها، امکان فعالیت قانونی برای مراکز خرید وجود ندارد.

• آموزش پرسنل فنی:

یکی از مهم‌ترین بخش‌های نظارت، آموزش مستمر پرسنل فنی است. افراد مسئول در زمینه نگهداری و بهره‌برداری از تاسیسات فنی باید به طور مرتب آموزش‌های لازم را دریافت کنند تا با جدیدترین تکنولوژی‌ها و استانداردها آشنا شوند.

• پیامدهای قانونی در صورت عدم رعایت استانداردها:

در صورتی که یک مرکز خرید به استانداردهای تاسیساتی و ایمنی توجه نکند و حادثه‌ای رخ دهد، پیامدهای قانونی جدی برای صاحبان آن خواهد داشت. این پیامدها شامل جریمه‌های سنگین، تعطیلی موقت یا دائمی مرکز خرید و حتی پیگرد قضایی در صورت وقوع حادثه‌های جدی است.

رابطه پلاسکو و عدم رعایت استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید

حادثه‌ی پلاسکو در ایران یکی از تلخ‌ترین حوادث ساختمانی است که به دلیل عدم رعایت ایمنی و استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید رخ داد. در این حادثه، ساختمان پلاسکو که یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری تهران بود، به دلیل نقص‌های ایمنی و آتش‌سوزی گسترده فرو ریخت و جان بسیاری از افراد را گرفت. این حادثه نشان‌دهنده اهمیت بالای رعایت استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید و فضاهای تجاری است.

در این حادثه مشخص شد که سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق به درستی نصب نشده بودند و سیستم‌های برقی ساختمان نیز دارای نواقص جدی بودند. همچنین، نبود راه‌های اضطراری مناسب و عدم آموزش صحیح به ساکنین و پرسنل فنی، منجر به تشدید خسارات شد. پس از این حادثه، نهادهای نظارتی در ایران سخت‌گیری‌های بیشتری را در زمینه رعایت استانداردهای تاسیساتی و ایمنی در مراکز خرید و ساختمان‌های تجاری اعمال کردند.

استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید برای سیستم گرمایشی و سرمایشی

سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی در مراکز خرید نقش حیاتی در تامین رفاه مشتریان و کارکنان دارند. طراحی و اجرای صحیح این سیستم‌ها بر اساس استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید شامل موارد زیر است:

• انتخاب سیستم مناسب:

بسته به شرایط آب و هوایی منطقه، سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی مختلفی برای مراکز خرید انتخاب می‌شوند. سیستم‌های چیلر، بویلر و هواساز از جمله تجهیزات رایج در این حوزه هستند.

• ظرفیت سیستم‌ها:

ظرفیت سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی باید بر اساس حجم فضا و تعداد مراجعین تعیین شود. در صورت استفاده از سیستم‌هایی با ظرفیت نامناسب، دمای محیط ناپایدار خواهد بود و همچنین مصرف انرژی افزایش می‌یابد. استانداردهای تاسیسات فنی بر این نکته تأکید دارند که ظرفیت سیستم‌ها بر اساس محاسبات دقیق و نیازهای واقعی فضا تعیین شود.

• کنترل هوشمند دما:

یکی از راهکارهای بهینه‌سازی مصرف انرژی در مراکز خرید، استفاده از سیستم‌های کنترل هوشمند دماست. این سیستم‌ها با تنظیم خودکار دما بر اساس تعداد مراجعین و شرایط محیطی، به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کنند. استانداردهای تاسیسات فنی توصیه می‌کنند که مراکز خرید از سیستم‌های مدیریت هوشمند ساختمان (BMS) بهره‌گیری کنند.

• سیستم‌های تهویه مطبوع (HVAC):

سیستم‌های تهویه مطبوع نقش اساسی در تأمین هوای تازه و کنترل رطوبت در محیط‌های تجاری دارند. استانداردهای تاسیساتی توصیه می‌کنند که این سیستم‌ها به‌گونه‌ای طراحی شوند که همواره جریان هوای تازه به میزان کافی به داخل ساختمان وارد شود و همچنین هوای داخلی به صورت مداوم تصفیه شود. استفاده از فیلترهای هوا و سیستم‌های تهویه با قابلیت پاکسازی خودکار از جمله مواردی است که در این استانداردها مورد تأکید قرار می‌گیرد.

• عایق‌بندی صحیح:

عایق‌بندی مناسب در سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی نقش مهمی در بهینه‌سازی مصرف انرژی دارد. برای مثال، لوله‌ها و کانال‌های انتقال هوا باید به خوبی عایق‌بندی شوند تا از هدررفت انرژی جلوگیری شود. در مراکز خرید بزرگ که سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی گسترده‌ای دارند، عدم عایق‌بندی صحیح می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های انرژی شود.

• نگهداری و سرویس دوره‌ای:

یکی دیگر از نکات مهم در استانداردهای تاسیسات فنی مربوط به نگهداری و سرویس دوره‌ای سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی است. بازرسی‌های منظم و سرویس تجهیزات به‌طور دوره‌ای می‌تواند از خرابی‌های ناگهانی و هزینه‌های اضافی جلوگیری کند و طول عمر تجهیزات را افزایش دهد.

استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید برای سیستم جمع‌آوری فاضلاب

سیستم جمع‌آوری فاضلاب در مراکز خرید یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های تاسیساتی است که باید با دقت و بر اساس استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید طراحی و اجرا شود. در این بخش، چند نکته مهم درباره استانداردهای مربوط به سیستم‌های جمع‌آوری فاضلاب مطرح می‌شود:

• لوله‌کشی مناسب

استفاده از لوله‌های مقاوم و استاندارد برای انتقال فاضلاب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. لوله‌های فاضلاب باید مقاوم در برابر خوردگی و فشار باشند و از جنس‌هایی مانند PVC یا چدن استفاده شود که مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی باشند.

• شیب‌گذاری صحیح

یکی از مهم‌ترین مواردی که در طراحی سیستم‌های جمع‌آوری فاضلاب باید به آن توجه شود، شیب‌گذاری صحیح لوله‌ها است. شیب لوله‌ها باید به گونه‌ای باشد که فاضلاب به راحتی جریان یابد و از انسداد جلوگیری شود. این موضوع در مراکز خرید که حجم زیادی از فاضلاب تولید می‌شود، اهمیت بیشتری دارد.

• تهویه سیستم فاضلاب

برای جلوگیری از تجمع گازهای مضر در سیستم فاضلاب و انتشار بوی نامطبوع، تهویه مناسب باید در نظر گرفته شود. نصب ونت‌ها و سیستم‌های تهویه مناسب باعث می‌شود که هوا به‌طور مداوم در داخل سیستم جریان یابد و گازهای مضر تخلیه شوند.

• جلوگیری از نشت و نفوذ فاضلاب

 استانداردهای تاسیسات فنی توصیه می‌کنند که سیستم جمع‌آوری فاضلاب به‌گونه‌ای طراحی شود که هیچ‌گونه نشتی نداشته باشد. برای این منظور، اتصالات باید به خوبی انجام شوند و از موادی استفاده شود که در برابر فشار و تغییرات دما مقاوم باشند.

• نگهداری و تمیزکاری دوره‌ای

 تمیزکاری و نگهداری منظم از سیستم‌های جمع‌آوری فاضلاب برای جلوگیری از انسداد و بوی نامطبوع ضروری است. استفاده از سیستم‌های خودکار تمیزکننده و همچنین بازرسی‌های دوره‌ای می‌تواند به بهبود عملکرد این سیستم‌ها کمک کند.

استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید برای سیستم انتقال انرژی

انتقال انرژی یکی از مهم‌ترین بخش‌های زیرساختی در هر مرکز خرید است. استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید برای سیستم انتقال انرژی شامل موارد زیر می‌شوند:

• سیستم‌های برق‌رسانی مطمئن:

سیستم برق‌رسانی باید مطابق با استانداردهای ایمنی و فنی نصب شود. استفاده از تابلوهای برق با استانداردهای لازم و نصب تجهیزات حفاظتی نظیر فیوزها و قطع‌کن‌های خودکار برای جلوگیری از افزایش جریان برق الزامی است.

• نصب کابل‌های مقاوم:

کابل‌هایی که برای انتقال برق در مراکز خرید استفاده می‌شوند باید دارای استانداردهای لازم باشند. این کابل‌ها باید در برابر حرارت، فشار و عوامل محیطی مقاوم باشند تا از بروز حادثه جلوگیری شود.

• مدیریت بار مصرفی:

در مراکز خرید به دلیل استفاده گسترده از تجهیزات برقی، مدیریت بار مصرفی اهمیت ویژه‌ای دارد. استفاده از تجهیزات الکترونیکی با بهره‌وری بالا و همچنین توزیع متناسب بار مصرفی در بخش‌های مختلف از جمله راهکارهایی است که برای بهبود عملکرد سیستم‌های انتقال انرژی در نظر گرفته می‌شود.

• سیستم‌های پشتیبان (UPS):

برای جلوگیری از قطعی برق در مراکز خرید، استفاده از سیستم‌های پشتیبان یا UPS الزامی است. این سیستم‌ها در مواقع اضطراری یا قطع برق اصلی می‌توانند انرژی لازم را برای تجهیزات حیاتی فراهم کنند.

• مدیریت هوشمند انرژی:

سیستم‌های هوشمند مدیریت انرژی، نظیر سیستم‌های BMS، به مراکز خرید کمک می‌کنند تا مصرف انرژی را بهینه کرده و هزینه‌های انرژی را کاهش دهند. این سیستم‌ها می‌توانند به‌طور خودکار برق بخش‌های غیرضروری را در ساعات غیرپیک کاهش دهند.

استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید برای سیستم تامین آب مصرفی

تأمین آب مصرفی در مراکز خرید یکی از موارد مهم در زمینه تاسیسات فنی است که نیاز به طراحی دقیق و مطابق با استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید دارد. این استانداردها موارد زیر را شامل می‌شود:

• تامین آب بهداشتی و سالم:

سیستم‌های تأمین آب باید به گونه‌ای طراحی شوند که آب سالم و بهداشتی به تمامی نقاط مرکز خرید برسد. لوله‌کشی‌ها باید از جنس‌هایی ساخته شوند که از آلودگی آب جلوگیری کنند و در برابر خوردگی مقاوم باشند.

• نصب فیلترهای تصفیه آب:

استفاده از فیلترهای تصفیه آب در سیستم‌های تأمین آب مراکز خرید ضروری است. این فیلترها کمک می‌کنند تا آلودگی‌ها و ذرات معلق از آب جدا شوند و آب مصرفی به صورت پاک و سالم به مصرف‌کنندگان برسد.

• ذخیره‌سازی آب:

در مراکز خرید باید مخازن ذخیره آب کافی نصب شوند تا در مواقع اضطراری یا قطعی آب، آب کافی در دسترس باشد. ظرفیت مخازن باید بر اساس تعداد مراجعین و نیازهای آب مصرفی محاسبه شود.

• سیستم‌های آبرسانی هوشمند:

یکی از راهکارهای بهینه‌سازی مصرف آب در مراکز خرید، استفاده از سیستم‌های آبرسانی هوشمند است. این سیستم‌ها می‌توانند جریان آب را به صورت خودکار تنظیم کنند و از هدررفت آب جلوگیری کنند. همچنین نصب سنسورهای هوشمند برای شیرآلات و سرویس‌های بهداشتی نیز به صرفه‌جویی در مصرف آب کمک می‌کند.

• نگهداری و بازرسی منظم:

برای جلوگیری از نشتی و خرابی‌های احتمالی، سیستم‌های تأمین آب باید به طور منظم مورد بازرسی قرار گیرند. نگهداری دوره‌ای و تعمیرات لازم در این سیستم‌ها می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند و به بهبود کارایی آن‌ها کمک کند.

سخن پایانی | استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید

رعایت استاندارد های تاسیسات فنی مراکز خرید امری ضروری است که نه تنها به بهبود عملکرد و بهره‌وری این مراکز کمک می‌کند، بلکه از وقوع حوادث و هزینه‌های غیرضروری نیز جلوگیری می‌کند. سیستم‌های گرمایشی، سرمایشی، فاضلاب، انتقال انرژی و تأمین آب از جمله بخش‌هایی هستند که باید با دقت و بر اساس استانداردهای مربوطه طراحی و اجرا شوند.

با توجه به افزایش نظارت‌ها و ضرورت ایمنی در مراکز خرید، اهمیت رعایت این استانداردها بیش از پیش احساس می‌شود. شما می‌توانید انواع تجهیزات برای استاندار سازی مراکز خرید را از شرکت و وب سایت نوین پارک سینا خریداری کند.